wat is het werkeloosheidscijfer?
wat is het werkeloosheidscijfer?
Volgens de VVD gaan we de goede kant op en komen er banen bij, zo ook in gemeente Stichtse Vecht, maar is dat optimisme soms gebasseerd op de nieuwe ,internationale methode voor werkeloosheidsmeting die het CPB per 2015 in gebruik heeft genomen?
Zoals fractievoorzitter van VVD Stichtse Vecht, Frank Masteling, ons dit jaar al vertelde tijdens de algemene beschouwingen:
Tijdens deze algemene beschouwingen zou ik heel kort achteruit willen blikken om vervolgens naar de toekomst te kijken. We hebben financieel lastige jaren achter de rug en zitten daar deels nog middenin. Echter, de voortekenen voor de toekomst zijn een stuk positiever. De economie komt weer op stoom, het aantal banen gaat weer groeien en met onze ligging in midden Nederland moeten we hier optimaal van kunnen profiteren. We zullen ons hier als gemeente goed op moeten voorbereiden zodat we optimaal kunnen profiteren van deze omslag.
Dus als het aan de VVD ligt komt er een omslag en komen er banen bij, waar wij ook in de gemeente stichtse Vecht van kunnen profiteren?
Als men echter kijkt naar de toenemende armoede en de geplande bezuinigingen en hervormingen op de arbeidsmarkt is er totaal geen reden om te verwachten dat er een omslag gaat komen.
De vernietiging van sociale zekerheden en arbeiders rechten, de oneerlijke concurentie door multinationals en faillissementen bij, vooral kleinere, ondernemers gaan ongehinderd door. Daarnaast wordt met steun van de overheid echte banen verdrongen door verplicht vrijwilligers werk, nul-uren en flex contracten.
De media spreekt er nauwelijks over, maar het is een feit dat er in Nederland sinds 2009 op jaarbasis zeker 4.000 tot 5.000 meer faillissementsaanvragen zijn geweest dan voorheen. Het gebruikelijke aantal lag tussen de 4.000 en 5.000 faillissementen per jaar. Dit betekent dat we de laatste 6 jaar te maken hebben gehad met een verdubbeling van het aantal faillissementen op jaarbasis. Door overheidsbezuinigingen hebben honderdduizenden mensen, bijvoorbeeld mensen in de zorgsector, hun baan verloren. Daarnaast hebben veel grote bedrijven de afgelopen jaren zo goed als maandelijks massaontslagen aangekondigd met als oorzaken de crisis, reorganisatie en automatisering. Vreemd genoeg heeft dit, als het aan de cijfers van het CPB ligt, tot een minimale stijging van het werkloosheidspercentage geleid.
De neoliberale politiek beweert zelfs elk jaar toch weer dat er banen bijkomen, elk jaar weer worden de werkelijke werkgelegenheidscijfers stilgezwegen of met onzinnige verhalen vervangen. Dit gebeurt bijvoorbeeld iedere zomer als vakantiebaantjes vrijkomen en er vervolgens door het NOS Journaal wordt verteld hoeveel banen er wel niet bij zijn gekomen voor jongeren, maar dan wordt het weer stil...
Dat komt omdat er meer banen verdwijnen dan er bij komen en de vakantiebaantjes zijn.. hoe kan het ook anders, tijdelijk!
In de media wordt een enkele keer tussen neus en lippen door bekendgemaakt hoeveel werkelozen er zouden zijn in Nederland. Dan spreekt men in getalen die zo rond de 600.000 a 700.000 liggen.
Deze cijfers zijn echter door het CPB berekend volgens een twijfelachtige meetmethode. Vanaf 2015 is deze methode voor de berekening van het aantal werkelozen echter aangepast.
Doordat de werkeloosheidmeting voorheen ook al afhankelijk was van een twijfelachtige meetmethode kwamen er altijd al onrealistisch lage uitslagen uit de werkeloosheidsmetingen. Met deze nieuwe rekenmethode komt het werkeloosheidscijfer echter nog veel lager uit dan met de voorheen gebruikte methode. Vanaf 2015 wordt het werkeloosheidscijfer berekend door middel van een internationale methode waarbij duizenden mensen aan een enquête meedoen. Het probleem is echter dat de enquête nooit de gehele beroepsbevolking omvat en er een schatting gemaakt moet worden aan de hand van de situatie van de deelnemers aan de enquête. Naast de enquête wordt ook het UWV geraadpleegd over het aantal WW-uitkeringen, die worden dan grotendeels meegerekend bij het werkloosheidcijfer. Echter niet alle WW-uitkeringen worden meegerekend bij het werkeloosheidscijfer. Dat komt omdat er een bepaalde periode nodig is voordat de registratie van de nieuwe WW-uitkering in het dossier terechtkomt. Veel mensen die WW ontvangen hebben die van rechtswege maar voor korte duur, en dus vervalt de WW vaak voordat deze geregistreerd hoeft te worden in het overzicht van personen met een WW-uitkering. Alle werkelozen met een andere soort uitkering zoals bijvoorbeeld een bijstanduitkering worden niet automatisch meegerekend als werkeloze.
Er worden door het UWV steeds minder WW-uitkeringen verstrekt, want er zijn een groot aantal regels en wetten ingevoerd om het praktisch onmogelijk te maken voor mensen om in de WW terecht te komen. Veel werkelozen redden het niet om binnen de wettelijk verplichte 1 week na het ontslag de uitkering aan te vragen (veel mensen weten niet eens dat dit de nieuwe regel is) waardoor het recht op WW vervalt. Veel mensen die al langer ervaring hebben met het UWV vinden het niet eens de moeite waard om een uitkering aan te vragen en hebben het opgegeven dat nog te doen op het moment dat zij zonder werk komen te zitten.
De meeste mensen die geen werk hebben vallen echter sowieso buiten de boot of krijgen met zeer veel moeite een bijstandsuitkering. Er zijn veel mensen die voor uitzendbureaus werken of nulurencontracten hebben en daardoor veel wisselende werkgevers hebben. Veel van deze mensen zouden vanwege het systeem niet in aanmerking komen voor een WW-uitkering als ze regelmatig van werkgever wisselen met periodes van werkeloosheid. Als men na een korte periode voor een werkgever in dienst te zijn geweest geen werk meer heeft is er haast nooit sprake van recht op WW. Bij de nieuwe berekening van het werkeloosheidscijfer wordt iedereen die verplicht vrijwilligerswerk verricht of meer dan 1 uur in de week werk heeft als werkende beschouwd. Toch hebben ruim 1 miljoen Nederlanders een baan van minder dan 12 uur in de week, en verrichten tienduizenden mensen verplichte vrijwilligerswerk. Daarnaast is het ook nog zo dat mensen die minder dan 5 uur in de week hebben gewerkt, bij ontslag geen recht hebben op een WW-uitkering en dus sowieso nooit als werkeloos geregistreerd kunnen worden. De maximum duur van de WW is 38 maanden (vanaf 2016 is dit nog maar 24 maanden), mensen die dus langdurig werkeloos zijn (zoals veel oudere ex-werknemers) worden daarom na 3 jaar uit de WW gebonjourd en verdwijnen uit de werkeloosheidscijfers. Echter de meeste mensen hebben geen recht op 3 jaar WW, maar krijgen deze voor veel kortere duur.
Momenteel ontvangen er zo’n 1,6 miljoen Nederlanders een werkloosheids-, arbeidsongeschiktheids- of bijstandsuitkering waarvan ongeveer een derde niet kan werken door invaliditeit of gezondheidsklachten. Volgens het UWV ontvangen nu zo’n 300.000 Nederlanders een WW-uitkering. Dat betekent dat zo’n 800.000 mensen die een uitkering ontvangen gewoon werkeloos thuis zitten zonder meegerekend te worden door het CPB. Dan zijn nog niet genoemd de honderdduizenden die werk zoeken, maar geen recht hebben op een uitkering en zich daarom niet als werkloos hebben laten registreren of te laat waren met de registratie.
Voor zelfstandigen zonder personeel (ZZP’ers) is er een hele aparte benadering nodig want ZZP’ers hebben geen recht op WW als ze zonder werk komen te zitten, omdat ze niet in loondienst waren. Echter worden ex-ZZP’ers of ZZP’ers zonder inkomsten niet meegerekend als zijnde werkeloze. En dus worden ZZP’ers systematisch uitgesloten van de rechten van de beroepsbevolking, uitgesloten van het werkloosheidscijfer, maar wel meegerekend bij de werkende beroepsbevolking. De regering en de media lijken nogal op te scheppen over het toenemende aantal werkende mensen in de vorm van ZZP, waar er nu bijna 1 miljoen van zijn. Veel ZZP’ers werken voor grote bedrijven met onzekerheid over het aantal uren en lage, wisselende inkomens. Ook veel ZZP’ers werken voor zichzelf, echter het overgrote deel van deze mensen hebben over het algemeen zeer lage inkomens en wisselende uren, vaak minder dan 1 uur per week. Volgens het UWV is ZZP zijn een uiterst risicovolle onderneming, en slaagt minder dan 30% van de ZZP’ers erin een vast inkomen te genereren waar van te leven is of een goed functionerend bedrijf tot stand te brengen. De meeste ZZP’ers moeten binnen korte tijd opgeven, met grote schulden en faillissementen tot gevolg.
Er komen dankzij het tekort aan banen echter steeds meer nieuwe ZZP’ers bij. Als we rekenen dat er nu zo’n 1.000.000 ZZP’ers zijn en 30 % daarvan erin slaagt iets op te bouwen, dan betekent dit dat de overgebleven 700.000 mensen zonder werk niet bij de werkloosheidscijfers worden meegeteld aangezien die helemaal niet bij de beroepsbevolking schijnen te horen als het aan de berekeningen van het CPB voor het werkeloosheidscijfer ligt.
Er zijn nog veel mysteries rond de berekeningen van het werkeloosheidpercentage maar een ding is zeker: hoe meer men zich erin verdiept, hoe meer men tot de onvermijdelijke conclusie komt dat de werkloosheidcijfers van het CPB ver van de realiteit staan en dat het werkeloosheidscijfer wel minstens 3 tot 5 maal zo hoog is dan de media en de regering ons vertellen.
De enigste omslag waar we, volgens de VVD, van kunnen profiteren; de ingebruikname van de nieuwe, internationale methode voor de berekening van het aantal werkelozen van het CPB.
Door: A .v.d. Dorst.
